Co-enzym Q10 bestaat al zo’n 2,5 miljard jaar

Volgens een Deens-Amerikaanse studie zou er zonder de molecule die bekend is als ubiquinon (co-enzym Q10) waarschijnlijk geen leven op aarde zijn geweest. De online nieuwssite van de Novo Nordisk Foundation (www.science.news.dk) publiceerde op 14 mei 2020 een artikel over de studie. Ubiquinon, een stof die wij als mensen in al onze cellen hebben, werd oorspronkelijk gemaakt door prehistorische bacteriën om te kunnen overleven. Lees hier meer over hun verbazingwekkende prestatie.

Bacteriën worden normaal gesproken niet met veel positiefs geassocieerd, maar we mogen zeker met waardering terugdenken aan de soort die ongeveer 2,5 miljard jaar geleden een kleine ‘machinale aanpassing’ doorvoerde om te kunnen overleven. De kleine maar essentiële verandering is de reden dat we hier zijn. Als enige bron van leven in die tijd ontwikkelden deze bacteriën de molecule die de wetenschap tegenwoordig als een van de belangrijkste elementen van de mitochondriën beschouwt, de energieproducerende ‘krachtcentrales’ in onze cellen.

Ontwikkelden ubiquinon als hun nieuwe ‘brandstof’

De molecule heet ubiquinon maar is ook bekend als co-enzym Q10. Voordat bacteriën ubiquinon gingen maken gebruikten ze naftaquinon om energie te produceren, maar vanwege een plotselinge stijging van de zuurstofconcentratie in de atmosfeer moesten ze dringend op zoek naar een andere vorm van quinon die hen tegelijkertijd tegen zuurstof kon beschermen. Zuurstof is een tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant is het van levensbelang, aan de andere kant is het in staat om potentieel schadelijke zuurstofverbindingen te vormen (vrije radicalen). Ubiquinon kan zuurstof vasthouden, terwijl naftaquinon de zuurstofionen vrijgeeft waardoor ze schadelijke radicalen kunnen vormen.

Ubiquinon leidde tot snellere groei

Kennelijk was het een voordeel voor de bacteriën om van het ene type quinon naar het andere over te stappen. Wetenschappers hebben dat ontdekt door E. coli-bacteriën in het laboratorium te onderzoeken. Deze bacteriën gebruiken zowel naftaquinon als ubiquinon, afhankelijk van de zuurstofverzadiging in hun omgeving. Door ze genetisch te ‘resetten’ slaagden de wetenschappers erin om verschillende versies van de prehistorische bacteriën te maken. En plotseling konden ze duidelijk zien dat E. coli-bacteriën die naftaquinon gebruikten 30 procent minder snel groeiden dan de bacteriën die ubiquinon gebruikten. Met andere woorden, de bacteriën hadden een evolutionair voordeel bereikt door de naftaquinon door ubiquinon te vervangen.

Bacteriën creëerden ’s werelds eerste cel

Maar het verhaal wordt zelfs nog beter. Volgens een toonaangevende wetenschappelijke theorie smolten twee willekeurige bacteriën op zeker moment in de tijd louter toevallig samen. De bacterie die in de andere bacterie terechtkwam, ontwikkelde zich tot wat we tegenwoordig een mitochondrion noemen – de microscopisch kleine krachtcentrale die energie produceert in de cel. Het was, naar men aanneemt, de eerste cel die ooit werd gecreëerd. Vanaf dat punt ging de ontwikkeling snel. Planten, dieren en mensen, allemaal opgebouwd uit cellen, volgden in de nasleep van deze evolutionaire gebeurtenis, en de rest van het verhaal kent u wel.

Mensen kunnen ubiquinon produceren

Dus terug naar ubiquinon. Exact dezelfde stof die bacteriën 2,5 miljard jaar geleden ontwikkelden is nu nog terug te vinden in de miljoenen mitochondriën in onze cellen. Mensen kunnen zelf ubiquinon maken, maar de inwendige productie bereikt zijn hoogtepunt als we begin twintig zijn en begint daarna langzaam af te nemen. Ubiquinon zit ook in bepaalde voedingsmiddelen, maar de belangrijkste bron van de molecule is de eigen productie in het lichaam.

Amerikaanse en Japanse wetenschappers raakten in de jaren 1960 en 1970 bijzonder geïnteresseerd in ubiquinon, maar het grote publiek had nog nooit van de stof gehoord.

Wetenschappelijk onderzoek met Q10-preparaten van Pharma Nord

Pharma Nord was het eerste bedrijf dat ubiquinon (co-enzym Q10) bij de Europese consument introduceerde. In 1990 werd het preparaat van Pharma Nord, Bio-Quinon Q10, geregistreerd als medicijn. Jaren later werd er een versie als voedingssupplement op de markt gebracht. Het ubiquinon-product van Pharma Nord werd een bekend merk nadat het in twee grote wetenschappelijke studies was gebruikt.

De ene studie was KiSel-10, die in 2013 in het International Journal of Cardiology werd gepubliceerd. Zweedse wetenschappers gaven een groep gezonde mannen en vrouwen op hogere leeftijd de Q10-capsules van Pharma Nord, in combinatie met het seleenpreparaat SelenoPrecise. Daarna constateerden ze dat de kwaliteit van leven van de deelnemers daardoor verbeterde. De andere studie die gebruik maakte van Pharma Nords Q10 was Q-Symbio, die in 2014 in JACC Heart Failure is gepubliceerd.

Lees hier meer over Pharma Nord

Zoeken

Search Results

Co-enzym Q10 bestaat al zo’n 2,5 miljard jaar